„Kryzys paliwowy lat 70 - tych uzmysłowił światu, że zasoby naturalnych surowców energetycznych są ograniczone. Obecnie wiadomo także, że ich nadmierna eksploatacja i zużycie stwarzają niebezpieczeństwo naruszenia bariery ekologicznej. W związku z tym Deklaracja Madrycka z 1994 r. wzywa kraje Unii Europejskiej, aby w roku 2010 udział energii czystej w produkowanej przez te państwa wynosił 15%. Obecnie udział niekonwencjonalnych źródeł energii w bilansie paliwowo - energetycznym w tych krajach wynosi ok. 6,5 %, a ich znaczenie stale wzrasta. Komisja Europejska wydała Białą Księgę „Energia dla przyszłości: odnawialne źródła energii”. Związany z nią Plan działań zakłada osiągnięcie do 2010 r. celu minimum 12% udziału energii odnawialnej w gospodarce UE. Pozwoli to obniżyć import paliw o 17,4 %, zredukować emisję dwutlenku węgla o ponad 400 mln ton rocznie, a także tworzyć 500 – 900 tys. nowych miejsc pracy. Niemal dwukrotny wzrost udziału energii alternatywnych w bilansie energetycznym państw UE w stosunku do stanu obecnego oznacza, że ten sektor energetyki będzie się rozwijał najbardziej dynamicznie i prawdopodobnie tendencja ta utrzyma się w nadchodzących dekadach także w skali całego świata. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że wśród twardych wymagań stawianych Polsce przez Komisję Europejską, znajdują się m.in. zniesienie pomocy państwa dla kopalń, dopuszczenie swobodnego importu węgla i minimum dwukrotna poprawa efektywności zużycia energii przez naszą gospodarkę. Biorąc pod uwagę niekorzystny bilans w polskim handlu zagranicznym, wzrost importu energii lub surowców do jej produkcji nie jest dobrym rozwiązaniem, pozostaje więc konieczność wprowadzenia technologii energooszczędnych oraz zwiększenia wykorzystania alternatywnych źródeł energii.” (1)

Dla samorządowców z Bełżyc letnie miesiące nie są czasem odpoczynku, czyli tzw. „SEZONEM OGÓRKOWYM”, wprost przeciwnie trwają wzmożone prace we wszystkich dziedzinach związanych z gospodarką i rozwojem gminy. Tematem wiodącym, wokół którego tworzone są perspektywy rozwoju dla obszaru gminy przez wiele najbliższych lat, jest program pod nazwą GEOTERMIA - BEŁŻYCE. Bazuje on na rozwoju trzech kluczowych dziedzin możliwych do prowadzenia w oparciu o udokumentowane na naszym terenie zasoby wód cieplicowych. Energetyki odnawialnej, balneologii połączonej z działalnością uzdrowiskową i termo - turystyki. We wszystkich tych kierunkach zostały podjęte już konkretne działania. Po kilku miesiącach prac analityczno konsultacyjnych przeprowadzonych przez pracowników Referatu Strategii i Rozwoju UM oraz specjalistów z Fundacji na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii z siedzibą w Katowicach, w dniu 23 sierpnia Rada Miejska uchwaliła (wcześniej zaopiniowany pozytywnie przez Urząd Marszałkowski woj. Lubelskiego) „Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta i gminy Bełżyce”.

Planowanie energetyczne w gminie daje możliwość lokalnym władzom kreowania perspektywicznej polityki energetycznej. Nowoczesny i sprawny sektor energetyczny ma znaczący wpływ na rozwój gospodarczy, przestrzenny i ekonomiczny objętego nim terytorium.

W uchwalonym dokumencie zawarte są obiektywne zapisy potwierdzające kolejny raz informacje o położeniu Bełżyc na obszarze złóż geotermalnych. Informacje podkreślają lokalizację umożliwiającą wykorzystywanie zalegających pod powierzchnią gminy wód geotermalnych, których temperatura sięga nawet do 95º C. do celów energetycznych.

W Polsce wody geotermalne mają na ogół temperatury nie przekraczające 100 °C. Wynika to z tzw. stopnia geotermicznego, który w Polsce waha się od 10 do 110 m, a na przeważającym obszarze kraju mieści się w granicach od 35 – 70 m. Wartość ta oznacza, że temperatura wzrasta o 1 °C na każde 35 –70 m. Mapę zasobów geotermalnych w Polsce przedstawia rysunek - Zasoby energii geotermalnej w Polsce.

Wody geotermalne w Polsce występują na obszarze około 2/3 terytorium kraju. Nie oznacza to, że na całym tym obszarze istnieją obecnie warunki techniczno-ekonomiczne uzasadniające budową instalacji geotermalnych. Przy znanych technologiach pozyskiwania i wykorzystywania wody geotermalnej w obecnych warunkach ekonomicznych najefektywniej mogą być wykorzystane wody geotermalne o temperaturze większej od 60°C. W zależności od przeznaczenia i skali wykorzystania ciepła wód oraz warunków ich występowania, nie wyklucza się również przypadków budowy instalacji geotermalnych, nawet gdy temperatura wody jest niższa od 60°C.

Wg podziału geostrukturalnego miasto i gmina Bełżyce leży w obszarze okręgu lubelskiego i według klasyfikacji opracowanej przez Prof. Neya i Prof. Sokołowskiego jest to jeden z najmniejszych i najmniej perspektywicznych pod względem zasobów okręgów w Polsce. Okręg lubelski charakteryzuje się powierzchnią 12 tys. km², zasobami wód w ilości 30 km³ co odpowiada 193 mln tpu, 2,5 mln m³ wody/km2 i 16 000 tpu/km². W obszarze rowu lubelskiego wchodzący w skład zbiornika megakompleksu kredowego, temperatury wód sięgają 330°C. Na podstawie „Wojewódzkiego Programu Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego” na jego terenie najkorzystniejsze warunki do wykorzystania zasobów cieplnych wody geotermalnej posiada gmina Bełżyce oraz Puławy, Strzyżewice, Jabłonna, Bychawa, Krzczonów i Lublin.

Zakłada się również, że pod obszarami miasta i gminy zalegają na głębokości 3000 m atrakcyjne zasoby wód geotermalnych o temperaturze sięgającej nawet 95 °C, co pozwoliłoby wykorzystać je do celów grzewczych bez stosowania złożonych systemów wspomagających takich jak: absorpcyjne lub sprężarkowe pompy ciepła. Dodatkowym plusem dla lokalizacji tego typu inwestycji jest fakt, że na terenie miasta i gminy Bełżyce wykonano 4 odwierty o głębokości 3000 m. Nie ma więc potrzeby wykonywania próbnych odwiertów badawczych. Planowane zagospodarowanie zalegających pod Bełżycami wód geotermalnych stanowi alternatywę dla dotychczasowych form produkcji ciepła. (1)

Ten zakres geotermii jest atrakcyjny dla przedsiębiorców z branży energetycznej z kilku powodów zawartych w tzw. Zrównoważonej Polityce Energetycznej Państwa a mianowicie konieczności podejmowania działań zmierzających do wdrażania systemów uwzględniających ograniczanie zużycia energii, wprowadzanie nowatorskich rozwiązań energetycznych , lecz nade wszystko konieczność zakupu energii od producentów wytwarzających ją z zasobów odnawialnych. Koncepcja rozwoju energetyki w Bełżycach oparta jest o współpracę: Gminy Bełżyce – Firmy SPOMASZ S.A.- wszystkich instytucji i przedsiębiorstw zainteresowanych rozwojem energetyki lokalnej i partnera kapitałowego inwestującego w dziedzinę energetyki. Przedstawiany model współpracy obejmuje dziedzinę wytwarzania i przesyłu energii cieplnej oraz wytwarzanie i przesył energii elektrycznej. Po przeprowadzonych uzgodnieniach z kierownikami wszystkich znaczących zakładów i instytucji z terenu gminy co do kierunku podejmowanych działań rozpoczęte zostały rozmowy z właścicielem dużego przedsiębiorstwa energetycznego zainteresowanego inwestycjami w Bełżycach. W najbliższych dniach spodziewane jest podpisanie listu intencyjny o współpracy i inwestycjach.

Jedną z najbardziej atrakcyjnych i dającą ogromne możliwości terapeutyczne i lecznicze dziedziną geotermii jest balneologia.

Pod tą tajemniczą nazwą kryje się lecznicze wykorzystanie wód geotermalnych. Ciepłe wody solankowe zawierające bogaty skład minerałów zaczerpywanych z głębin ziemi wykorzystywane są w profilaktyce i leczeniu dziesiątków chorób począwszy od reumatycznych po zwyrodnieniowe, pulmonologiczne, laryngologiczne i skórne. Ciepłe kąpiele, masaże i inhalacje przywracają równowagę biologiczną i zdrowie ciału ludzkiemu. Pod tego typu działalność uzdrowiskową i leczniczą przeznaczone zostały na terenie naszej gminy konkretne tereny i obiekty. Między innymi kompleks dworsko - parkowy przy ul. Szpitalnej. W miesiącu lipcu, na zaproszenie Prezydenta Grudziądza, przebywaliśmy z roboczą wizytą w tym mieście i tam podjęta została trójstronna współpraca w zakresie uruchomienia balneologii na terenie Bełżyc. Trzecim partnerem wspierającym nasze prace jest GEOTERMIA MARUSZA sp. z o.o. Aktualnie trwają prace nad przygotowaniem do powołania specjalistycznej instytucji finansującej i prowadzącej działalność balneologiczną.

Kolejną dziedziną, na jaką stawiamy i prowadzimy w tym kierunku intensywne prace, jest turystyka powiązana z czerpaniem radości z kontaktu z przyrodą i oferty proponowanej przez organizujących życie na danym terenie. W przypadku Gminy Bełżyce w ostatnich latach dokonaliśmy w tej dziedzinie prawdziwego przewrotu. Przyczyniły się do tego duże i atrakcyjne imprezy plenerowe. POLSKI FESTIWAL KONI, JARMARK JAGIELLOŃSKI – ŚWIĘTEJ MAŁGORZATY, FESTIWAL WSI POLSKIEJ – Spotkania na styku trzech ziem, MIĘDZYNARODOWE SPOTKANIA TEATRALNE – SCENA DRAMATYCZNA i dziesiątki innych . Dzięki temu jesteśmy znani w całej Polsce i szeroko poza krajem teraz dużo łatwiej prowadzi się rozmowy i prace na temat rozwoju turystyki kwalifikowanej.

Na terenie gminy został wyznaczony obszar rozwoju geotermii zamkniętej i otwartej połączonej z tworzeniem bazy rekreacyjno wypoczynkowej. W przypadku umiejętnej współpracy w ramach Partnerstwa Publiczno Prywatnego w niedługim czasie istnieje możliwość utworzenia kompleksu basenów cieplicowych i bazy rekreacyjno wypoczynkowej. Tą ofertą zainteresowani są już przedsiębiorcy krajowi i zagraniczni. Gmina w tym przedsięwzięciu będzie pełniła rolę koordynatora i jednostki dającej przestrzeń do działań gospodarczych. Dbając o rozwój tej dziedziny opracowaliśmy aktualne – zaopiniowane pozytywnie przez wszystkie odpowiedzialne instytucje dokumenty planistyczne umożliwiające inwestowanie. W nadchodzącym roku Planowane jest znaczne rozszerzenie zakresu działalności utworzonego w 2004 roku Centrum Kultury Fizycznej i Sportu. W związku z tym przygotowywana jest kompleksowa modernizacja i rozbudowa obiektów stadionowych. Jest już gotowa koncepcja urbanistyczna i cyfrowa wizualizacja obiektu. W ramach rozwoju geotermii, w projekcie planowane jest wykonanie między innymi podgrzewanych płyt boisk piłkarskich.

Oczywiście wszystkie przedstawiane kierunki wymagają dalszego - ogromnego nakładu pracy i zaangażowania kapitałowego. Należy chociażby wspomnieć o konieczności opracowania i przeprowadzenia przez procedury administracyjne dziesiątków dokumentów. Dla balneologii jest to ponad 60 dokumentów planistycznych i decyzyjnych. Jednak w przekonaniu osób aktualnie decydujących o naszej przyszłości jest to nie tylko korzystne ale i niezbędne. Już od ponad dwóch lat gromadzimy wiedzę, kompletujemy potrzebną dokumentację i wprowadzamy niezbędne zmiany w prawie lokalnym. Odrębnym, podjętym wysiłkiem było opracowanie perspektywicznego - otwierającego ogromne możliwości rozwoju Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Bełżyce.

Wszystko to czego wcześniej nie było a teraz posiadamy, chociażby wykonywane aktualnie inwestycje daje pewność co do słuszności przyjętych założeń. Jednak gwarantami spełnienia tych zamierzeń musimy być my wszyscy jako społeczność - ludzie pragnący rozwoju i rozkwitu naszego miejsca na ziemi. Myślę tu o mieszkańcach, kompetentnych osobach, które te prace przygotowują i prowadzą – pracownikach Urzędu Miejskiego, Radnych Rady Miejskiej oraz wszystkich tych którzy piastują funkcje i urzędy odpowiedzialne za naszą przyszłość.

Nakreślone cele zmierzają do podniesienia atrakcyjności zarządzanych terenów, przekształcenia obszaru gminy z charakteru typowo rolniczego w status uzdrowiskowy, rozwinięcia gospodarki, tworzenia nowoczesnych – opartych o najwyższe światowe standardy miejsc pracy, utworzenia przestrzeni do atrakcyjnego życia , nauki i realizacji planów zawodowych dla mieszkańców i osób przybywających do Bełżyc.

(1) Źródło-Założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta i gminy Bełżyce.